İnfertilite Tanımı
Gelişmekte olan ülkelerdeki dört çiftten birinde infertilite görülmektedir. İnfertilite, verimsizlik anlamına gelen ‘kısırlık’ olarak ifade edilmekte ve infertilite sorunu yaşayanlar ‘kısır’ olarak ifade edilmektedir. İnfertilite, düzenli korunmasız cinsel ilişkiye karşın 1 yıl sonunda gebe kalma durumunun gerçekleşmemesi şeklinde tanımlanmıştır. Genel bir nüfusta kadınların % 84’ünün ilk bir yılda gebe kalması beklenmektedir. Bu beklenti 2 yıl sonra % 92’ye, 3 yıl sonra % 93’e yükselmektedir. İnfertilite sekonder ve primer olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Daha önce hiç gebelik oluşmamış ise primer infertilite; canlı doğumla sonuçlansın veya sonuçlanmasın, en az bir gebelik elde edildiği halde, korunmasız ilişkiye rağmen yeni bir gebelik sağlanamaması durumu ise sekonder infertilite olarak tanımlanmaktadır.
İnfertilite Nedenleri ?
İnfertilite hem kadın hem de erkekten kaynaklanabilmektedir. İnfertilite; kadın faktörlü, erkek faktörlü ve açıklanamayan infertilite olmak üzere üçe ayrılmaktadır. %30-40 erkek faktörü, % 45-55 kadına ait faktörler ve kalan bölüm ise açıklanamamış infertilite grubunu oluşturmaktadır. İnfertiliteyi etkileyen faktörler arasında beslenme, hayat tarzı, sigara, alkol, yaş, doğum kontrol yöntemleri, stres, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, semen kalitesinde problemler ve kadınların gebeliği ertelemeleri ve over fonksiyonlarındaki yaşla ilişkili azalma gibi birçok durum söz konusudur.
Beslenme ve İnfertilite
Deniz ürünleri, kümes hayvanları, kepekli tahıllar, meyve ve sebze tüketimini destekleyen sağlıklı diyetler kadınlarda doğurganlık artışı ve erkekler için daha kaliteli sperm oluşumunu sağlamaktadır. Özellikle folik asit (B9) alımı, nöral tüp defektlerinin önlenmesinde, kısırlık sıklığının düşmesi, gebelik kaybı riskinin daha düşük olması ve infertilite tedavisinin daha başarılı olmasına katkı sağlamaktadır.
Son yapılan çalışmalarda diyetteki proteinin tipi infertilite riskini etkilemektedir. Yapılan çalışmada protein kaynağı olarak hayvansal proteine karşı bitkisel protein tüketen kadınlarda infertilite oranın daha düşüktür. Glisemik indeksi yüksek besinler, trans yağ, alkol ve kafeinin tüketiminin diyette yüksek miktarlarda yer alması ve total enerji alımının fazla olması infertilite riskini arttırmaktadı. Aşırı kilolu ve obez kadınların kısırlık ve gebelik kayıp oranları ile üreme sonuçlarındaki başarısızlık normal kilolu kadınlardan daha yüksektir. Buna ek olarak, obez annelerden doğan çocukların çocuklukta obez olma olasılığı da daha yüksektir. Obez kadınlarda, normal beden kütle indeksine (BKİ) sahip olan kadınlara göre infertil olma olasılığı üç kat fazladır.