- Chron Hastalığı (CD); Enflamatuar bağırsak hastalıklarından biridir. Enflamatuar bağırsak hastalıklarının nedeni tam olarak bilinmemekte ve %100 bir iyileşme mümkün olmamakla beraber tedavideki amaç semptomları hafifletmektir. Crohn, bağırsağın transmular (tüm yapılarının) iltihabı ile karakterize edilir ve ağızdan perianal bölgeye(makat çevresi) kadar gastrointestinal bölgenin herhangi bir bölümünü etkileyebilen bir hastalıktır. Crohn Hastalığının tesbit edilmesi için patolojik bulgular, transmural, fokal veya radyografik, endostopik bulgular gerekir. BT, ince bağırsak CD nın değerlendirilmesinde kullanılan en çok tercih edilen birincil basamak radyolojik çalışmadır.
- Crohn Hastalığının tedavisinde genellikle; immünomodülatörler ve TNF inhibitörleri kullanılır. Crohn Hastalarının çoğunun tedavisinde cerrahi işlemler olarak; bağırsak rezeksiyonu veya apse drenajı gibi cerrahi müdahaleler gereklidir.
- Crohn Hastalığının komplikasyonların bakıldığında; abdominal ağrı CD hastalığı olan kişilerde en sık görülen semptomdur ve akut olarak seyreder. Crohn hastalığının ayırt edici/temel semptomları arasında karın ağrısı, ishal ve yorgunluk, kilo kaybı, ateş, büyüme ve gelişmede gerilik, anemi, B12ve D vitamini başta olmak üzere vitamin eksiklikleri, tekrarlayan fistüller veya ekstraintestinal belirtiler de görülür. Crohn hastalığının ekstraintestinal belirtileri arasında artropati, dermatolojik, primer skleroz gibi hastalıklar sık görünür. Crohn hastalığının diğer ekstraintestinal komplikasyonlarına baktığımızda tromboembolik, metabolik kemik hastalıkları, osteonekroz, kolelitiazis ve nefrolitiazis, astım, kronik bronşit, perikardit, sedef hastalığı, çölyak hastalığı, romatoid artrit ve multipl skleroz dahil olmak üzere bir dizi diğer immün hastalık Crohn hastalığı ile ilişkilidir. Özellikle chron hastalarında cilt problemlerine çok sık rastlanır.
- Şüpheli CD tanısı ile kliniğe başvuran temel kan sayımında; eritrosit sedimantasyon hızı (ESR), CRP, demir değerleri, B12 vitamini seviyeleri ve D vitamini seviyelerinde anormallikler görülür. Ek olarak gerekli durumlarda karaciğer enzim fonksiyon testleri istenir. CD li hastalarda kan sonuçları genellikle anemi varlığını gösterir. D vitamini ve B12 vitaminleri genellikle düşüktür.
- Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) hastalık aktivitesini şiddetlendirebilir ve Crohn hastalığı olan hastalarda mümkün olduğunda kaçınılmalıdır CD’li hastalarda NSAİİ (Steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar) kullanımının IBD (inflomatuar bağırsak hastalıkları) ile ilişkilidir. NSAİİ’lerin duodenuma giden ince bağırsak mukozasına ülserasyonlar, erozyonlar ve ağlarla zarar verdiği belgelenmiştir. Mukozal geçirgenlik, luminal toksinlere ve antijenlere maruz kalmanın artmasına yol açar
Crohn Hastalarında Sık Görülen Semptomlar;
- Şişkinlik ve gaz
- Kabızlık ve ishal
- Laktoz ve gluten intoleransı
- Demir eksikliği, anemi
- Saçlarda yoğun dökülme
- Tırnaklarda kırılma
- Anksiyete, depresyon
- Ürtiker, rozasea, sedef, akne, egzama gibi cilt hastalıkları ve akne gibi cilt problemleri
- Uyku sorunları
- Vajinal Mantarlar
🍀Crohn Diyet Tedavisi Süreci;
Crohn hastalığında bağırsak florası bozulmuştur ve hastalık sıklıkla ataklar halinde seyreder. Tedavide ilk yapılması gereken bozulmuş olan floranın onarılması gerekir. Tedavide en sık yapılan yanlışlardan biri de hemen probiyotik takviyelerine başlamaktır. Tedaviye önce eliminasyon diyetleri ile başlanır ve en az 3 ay boyunca kesintisiz uygulanmalıdır. Bu sayede bozulmuş bğırsak florası ve harab olmuş bağırsak lümenini onarmış oluruz. Eliminasyon diyetinin uygulandığı dönemde glutatyondan zengin besinlerle destekleriz. 3. ayın sonunda semptomların ve atakların azalması/bitmesi durumuna göre probiyotik takviyesine 3. ayın sonunda başlanır. Probiyotik suşu olarak “bifidobacterium infantis” en etkili suşlardandır. Probiyotik kullanımı 2 ay aralıksız devam etmelidir. Diyeti desteklemek amacıyla; omega-3, çinko, quarcetin, D vitamini ve magnezyum, L-glutamin, berberin, kurkumin ek olarak verilebilmektedir.Diyette lektin, saponin ve kazein kısıtlanır. Kazein süt ve süt ürünlerinde, lektin tahıllarda ve kurubaklagillerde, saponin de en çok patates ve kurubaklagillerde (özellikle nohut ve fasülyede) bol miktarda bulunur. Bu nedenle öncelik diyette bunları elimine etmektir. Paketli gıdalar, yüksek oranda şekerli besinler ve kızarmış ürünlerden kaçınılır. Hastalık alevlenmelerini önlemek için Crohn hastalığı hastalarında antibiyotik kullanımı da kısıtlanmamalıdır, doğal antibiyotik ve antibakteriyel ajanlardan yararlanılmalıdır. Oregano oil, kekik, nane, karahindiba gibi bitksel alternatifler kullanılabilir.